En op een website over oude beroepen staat in het nederlands mooi uitgelegd wat een marktschipper is, maar dat zou je dan inderdaad in het Engels moeten omschrijven. Of wellicht dat Greg er nog een correcte engelse term voor heeft.
Schipper (binnenvaart en Zuiderzee)
Dit is geen verdwenen beroep, maar in het vervoer te water hebben zich de nodige veranderingen voorgedaan.
Vindt tegenwoordig een groot deel van het vervoer over de weg, per spoor of per vliegtuig plaats, vroeger was men vooral op vervoer over het water aangewezen. Dit gold zowel voor het personen als het vrachtvervoer.
Het spreekt welhaast vanzelf dat hier een uitgebreide regelgeving voor nodig was. Dit betrof zowel de regelgeving door de overheid als de regelgeving door de schippers zelf. Zij waren georganiseerd in de schippersgilden. Wat het goederenvervoer betreft ontstonden allerlei voorschriften, vastgesteld in reglementen waarin o.a. de vracht en bestellonen waren vastgelegd.
De overheid (stadsbesturen) regelden allerlei zaken.
Voor vervoer tussen verschillende steden maakten deze steden afspraken. Zo werden voor de verschillende bestemmingen vaste beurt- of marktschippers aangesteld. Omdat er voor bepaalde routes meerdere schippers werden aangesteld, die evenals bij sommige andere beroepen om de beurt aan bod kwamen, ontstond het woord beurtschipper. Verder bepaalden de overheden o.a. de ligplaatsen, de vaartijden enz. Voor het toezicht op de verbindingen werden commissarissen aangesteld. Voor het vervoer van personen werd vooral gebruik gemaakt van trekschuiten. De schipper en zijn knecht bestuurden het schip, dat door een scheepsjager met paard werd voortgetrokken. Dit trekvaartnetwerk ontwikkelde zich sterk vanaf het midden van de zeventiende eeuw. Ook poststukken en kleine pakjes mochten door de trekschuitschipper worden meegenomen. Vaartijden en aanlegplaatsen waren uiteraard vastgelegd per veerverbindingen, uiteraard altijd in overleg met de steden waar naar toe werd gevaren. Deze vormen van vervoer waren vooral populair in het waterrijke Holland. Maar waar mogelijk werd ook elders gevaren, soms met aangepaste schepen, zoals de zompen uit Overijssel.
Voor lokaal vervoer binnen een stad of over korte afstanden werden vletters gebruikt. Deze maakten gebruik van platbodems en pramen. Omdat niet altijd de beste schepen werden gebruikt die ook niet altijd goed werden onderhouden, waardoor er schade aan de lading ontstond werden ook voor hen regelingen ingevoerd.
Ook het goederenvervoer in, van en naar de andere gewesten vond, waar mogelijk, zoveel mogelijk over het water plaats. Denk maar aan het vervoer van bijv. stenen, turf, hooi en vee.
In de archieven is nog veel informatie te vinden. Dit betreft de regelgeving. Ten tijde van de tachtigjarige oorlog bijv. werd begonnen met het registreren van lading en bestemming van vrachtschippers en werd een heffing ingesteld, die men na de goederen inderdaad ter plekke gelost te hebben terugkreeg. Dit gold niet voor beurt- en marktschippers. De vrachtschippers, die niet aan een vaste dienstregeling of een vaste bestemming waren gebonden waren aantrekkelijk voor de kooplieden. In de archieven zijn vaak allerlei gegevens betreffende schippers te vinden, niet alleen uit de zestiende en zeventiende eeuw, maar ook uit latere tijd, bijv. belastingheffing zoals patentrechten.
