Fabryka Kart Krajowa

Date: 1780 to 1840
Location: Warszawa
Surnames/tags: Gotti, Baumann, Willink, Duport Karty do gry

Opis

Fabrykę kart w Warszawie otworzył Rafałowicz. Od 1791 do spółki wszedł Jan Abraham Willink.
Na początku stulecia fabryka kart Jana Abrahama Willinka i Rafałowicza znajdowała się w domu pod numerem 586 na ulicy Długiej [Gazeta Korrespondenta Warszawskiego y Zagranicznego. 1806, nr 35 + dod.; str 12].
Willink wyjednał sobie prawo monopolu na lata 1791-1801.
Karty z fabryki Willinka z książki "Wewnętrzne dzieje Polski":

Wewnętrzne Dzieje Polski

Karty Willink

Za rządów księstwa Warszawskiego 1807-1815 funkjonowała na Faworach fabryka kart Duporta.

Niżnik i Wyżnik fabryka du Porta

Trzy karty z fabryki du Porta

Potem krótko funkcjonowała Fabryka pod zarządem Filipa Adolfa Baumana.
26 marca 1816 Filip Adolf Baumann i Józef Gotti podpisują z księdzem Kajetanem Kamieńskim Rektorem Konwiktu Wielkiego Pijarskiego na Żoliborzu umowę o wynajem budynku pod fabrykę kart na 12 lat (do 30 września 1828). (Józef Gotti mieszka w swoim domu przy Krakowskim Przedmieściu, Filip Baumann przy Faworach 1992 ; wynajmowany budynek to cała lewa oficyna czyli lewe skrzydło byłego młyna żoliborskiego a teraz budynku biblioteki konwiktu)
Data 27 września 1828 Filip Adolf Baumann i Józef Gotti podpisują z księdzem Jakubem Ciastowskim Rektorem Konwiktu Wielkiego Pijarskiego na Żoliborzu umowę o wynajem budynku pod fabrykę kart na 12 lat (do 30 września 1840). AP Warszawa, notariusz Bandtkie nr 5660 (Józef Gotti mieszka w swoim domu przy Krakowskim Przedmieściu i jest sędzią trybunału kupieckiego, Filip Baumann przy Gwardii 1970.
Fabryka do roku 1833 działała pod zarządem Józefa Gotti i Filipa Adolfa Baumanna jako "Gotti i Baumann".
Karty z fabryki Gotti et Baumann, talia w posiadaniu Muzeum Narodowego w Krakowie:

Talia kart

5 września 1833 wspólnicy rozwiązali spółkę (ogłoszenie: Kurjer Warszawski. 1833, nr 245), prawdopodobnie z powodu planów Józefa Gotti przeprowadzki na Dolny Śląsk do Beerbergu (Leśna) do córki i zięcia.
Po zajęciu terenu ul. Gwardii pod Cytadelę fabryka została przeniesiona pod adres Mokotowska 1675. Posesja została zakupiona przez Baumanna - w prasie oraz taryffach opisywana jako budynek Baumanna. Ok roku 1850 fabryka już nie istnieje. 1850 Gazeta Codzienna ogłasza uzyskanie przez małżeństwo Baumann, jako byłych dyrektorów fabryki kart wsparcia od cesarza, oznacza to chyba przejście na emeryturę: [Gazeta Codzienna 1850 nr 146 Wsparcie dla Baumannów] i zakończenie pracy fabryki, określanej jako "Ostatnia fabryka kart w Królestwie".
W roku 1853 założono tam cukiernię pana Kadecz [ Dziennik Warszawski Poświęcony Wiadomościom Krajowym i Zagranicznym, Literaturze i Sztukom Pięknym. R. 3, 1853, no 111 str 1].
W roku 1866 zbudowano w tym miejscu nowa kamienicę [Kurjer Warszawski. 1866, nr 86 + dod ; str 3].

Karty z fabryki Baumann i Gotti

Oraz w latach 1833-1843 z powrotem jedynie pod nazwiskiem Baumanna. Według pamiętnika Marii von Bissing z dniem 1 stycznia 1843 fabryka kart Baumann i Gotti została przejęta przez państwo carskie.

Zamknięcie fabryki Baumanna 1843 Pamiętnik Marie von Bissing tom1 Strona 186

• Również: Pamiętnik Marii von Bissing t.1 str. 348 znowu informacja, o zamknięciu fabryki z dniem 1 stycznia 1843.
• Już w marcu 1843 roku w tym samym dzienniku infromacja, że Kontrakt z Rządem udało się przedłużyć na kolejne 3 lata. (Czyli do r. 1846?)

Źródła

• Gazeta Korespondenta 1806 35 Fabryka Kart ul Długa 586

Gazeta Korespondenta 1806 35 Fabryka Kart ul Długa 586

• AP Warszawa, notariusz Bandtkie nr 2316: 26 marca 1816 Filip Adolf Baumann i Józef Gotti podpisują z księdzem Kajetanem Kamieńskim Rektorem Konwiktu Wielkiego Pijarskiego na Żoliborzu umowę o wynajem budynku pod fabrykę kart na 12 lat (do 30 września 1828). (Józef Gotti mieszka w swoim domu przy Krakowskim Przedmieściu, Filip Baumann przy Faworach 1992 ; wynajmowany budynek to cała lewa oficyna czyli lewe skrzydło byłego młyna żoliborskiego a teraz budynku biblioteki konwiktu)
• Kurier Warszawski 1821 nr 20

Kurier Warszawski 1821 nr 20 Baumann Gotti karty narodowe

• AP Warszawa, notariusz Bandtkie nr 5660: data 27 września 1828 Filip Adolf Baumann i Józef Gotti podpisują z księdzem Jakubem Ciastowskim Rektorem Konwiktu Wielkiego Pijarskiego na Żoliborzu umowę o wynajem budynku pod fabrykę kart na 12 lat (do 30 września 1840). (Józef Gotti mieszka w swoim domu przy Krakowskim Przedmieściu i jest sędzią trybunału kupieckiego, Filip Baumann przy Gwardii 1970.
• Kurjer Warszawski / [red. L. A. Dmuszewski]. 1841, nr 56 : ogłoszenie o sprzedaży dubeltówki w "Domu Baumanna, gdzie jest fabryka kart, pod numerem 1675 naprzeciwko Kościoła Św Aleksandra"
• Gazeta Codzienna 1850 nr 146 Wsparcie dla Baumannów

Gazeta Codzienna 1850 nr 146 Wsparcie dla Baumannów

• Gazeta Codzienna 1860 nr 122

Gazeta Codzienna 1860 nr 122 dopisek do historii kart, informacja o historii fabryk kart, ulizy Zielonej, ulicy Długiej, Duport, Gotti i Baumann.

• Gazeta Warszawska 1864 nr 102

Gazeta Warszawska 1864 nr 102 dopisek do artykułu o fabrykacji kart

• Kurier Warszawski 1866 nr 170 Fabryk Kart Bauman i Gotti opis kart

Kurier Warszawski 1866 nr 170 Fabryk Kart Bauman i Gotti opis kart

• Kurier Warszawski 1866 86 Budowa nowej kamienicy Mokotowska 1675

Kurier Warszawski 1866 86 Budowa nowej kamienicy Mokotowska 1675

• Przemysł Rzemiosło Sztuka nr 3 1924

Przemysł Rzemiosło Sztuka nr 3 1924 Fabryka kart Du Porta Baumann i Gotti

• Wewnętrzne dzieje Polski
• https://www.weranda.pl/sztuak-new/kolekcje-new/tajemnice-talii-kart
• http://www.altacarta.com/polski/research/poland-kurzeGeschichte1.html
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Kartownik