History of the Perquin Family

Date: [unknown] [unknown]
Location: [unknown]
Surname/tag: Perquin

Contents 1 Inleiding 2 Stamvader 2.1 Gezin 2.2 Beroep 2.3 Koop van woningen 2.4 Aangelegde dam 3 Oorsprong 3.1 Italië 3.2 Frankrijk

Inleiding

In het archief van Breda zijn over het geslacht Perquin veel documenten te vinden.

De naam Perquin komt in Nederland het eerst voor in 1627. In dat jaar koopt ene Jean Perquin op het Nonnenveld in Breda enige huisjes en vestigt zich daar definitief met vrouw en drie kinderen.

Door middel van uitgebreid stamboomonderzoek is reeds sedert ca. 1930 een vrijwel compleet register samengesteld van alle naamgenoten met de naam Perquin in Nederland. Deze gegevens zijn door Herman, Thom en Reinier Perquin bijeengebracht in een familieboek dat ruim 200 bladzijden telt en in maart 1994 een eerste editie beleefde.

Aan de hand van goed gedocumenteerde bronnen kan worden vastgesteld, dat alle daarin genoemde leden afstammen van het echtpaar Johannes Jansz. (Jean) Perquin en Catharina Philipsd. Puppay. Van beiden is geen zekerheid omtrent de plaats en de datum van geboorte en huwelijk. Ook na zorgvuldig onderzoek in de registers van kerken en schepenen te Breda is daaromtrent geen exact spoor gevonden.

Vanuit Breda hebben de afstammelingen van Jean zich over de provincie Noord-Brabant verspreid. De nazaten in Nederland van Jean Perquin zijn uitvoerig gedocumenteerd.

Stamvader

Jean Perquin is de oudst bekende Nederlandse stamvader. Naar schatting moet Jean Perquin omstreeks 1590 geboren zijn. Met het Spaanse leger is hij met zijn gezin naar Breda gekomen, waar hij zich in 1627 definitief vestigde met zijn vrouw Catharina Philpsdr. Pippay (Pepe, Puppé) en (tenminste) drie kinderen.

Gezin

In de rooms-katholieke doopregisters te Breda staan de volgende kinderen vermeld: Paschasius in 1631 en Jacobus in 1634. Uit de periode tussen 1634 en 1652, het jaar waarin hun moeder in Breda stierf, zijn geen dopen bekend, mogelijk was Catharina daarvoor al te oud. Schat men haar in 1634 op ongeveer 40 jaar, dan kan zij tussen 1590 en 1595 geboren zijn. Het is dus verantwoord het geboortejaar van Jean, haar man, op circa 1590 te schatten. In 1639 trouwde dochter Catharina Perquin met David Denijs, koster van de Franse Kerk te Breda. Zij was toen wellicht 20 à 25 jaar oud en kan mogelijk tussen 1615 en 1620 geboren zijn, nog vóór het gezin zich in Breda vestigde. Ook de zonen Pieter, getrouwd in Breda op 21 mei 1649 en Peron getrouwd in Goirle op 7 september 1649, moeten elders gedoopt zijn, hun doop is niet in Breda gevonden. In 1627 telde het gezin dus tenminste 3 kinderen. Omdat de vader van Jean (Jansz.) waarschijnlijk Jan of Jean heette en die van Catherina (Philipsdr.) waarschijnlijk Philip, zouden die twee namen ook in aanmerking gekomen zijn voor kinderen van het echtpaar. Maar van kinderen van die naam is noch in de doop-, noch in de trouw-, noch in de overlijdensregisters van Breda iets aangetroffen. Zouden er ooit meer kinderen geweest zijn, dan zouden ze reeds vóór 1627, respectievelijk vóór 1625, zijn overleden.

Beroep

In het Spaanse leger was hij specialist in explosieve stoffen (mineur) onder kapitein Benestat of Boneta en gelegerd in het garnizoen Breda. In 1625 was de stad Breda ingenomen door het leger van Generaal Ambrosio Spinola.

Koop van woningen

De oudst bekende akte heeft betrekking op de koop door Jean Perquin van enige woningen aan het Nonnenveld te Breda in 1627. Jean wordt daarin vermeld als "mineur" in dienst van "Zijne Koninklijke Majesteit". Nederland was een republiek dus kan dat geen Nederlandse vorst geweest zijn. De Spaanse troepen hebben Breda in 1625 ingenomen, pas in 1637 werd de stad door Frederik Hendrik bevrijd. Die Majesteit moet dus de Spaanse Koning Philips IV geweest zijn, die van 1621 tot 1665 regeerde.

Uit het feit dat hij zijn woningen kocht kan worden afgeleid dat hij niet onbemiddeld was. Het Nonnenveld was in de 17e eeuw een goede straat, bestaande uit twee helften. De zuidwestelijke helft werd bewoond door nette burgers van enige betekenis, de noordoostelijke helft bestond uit woningen, die door militairen, meest ruiters, werden bewoond. Midden in de rij was een poort, die toegang gaf tot een tweede rij kleinere huizen. De straat is in de 18e eeuw erg achteruit gegaan en de burgers trokken weg, waardoor de woningtoestand en de sfeer verslechterden.

Aangelegde dam

Samen met een compagnon legde Jean Perquin in 1634 een dam aan in de gracht van de vesting Breda, mogelijk is toen zijn militaire contract geëindigd. Toevallig kwam dit aan het licht tijdens een onderzoek in de administratie van het Spaanse leger in het Rijksarchief te Brussel (rekenkamer). In het gevonden document staat vermeld dat Jan Perquin, corporaal van de mineurs, een bedrag heeft ontvangen voor het aanleggen van een dam in de gracht achter het klooster van de vesting Breda. Volgens de rekening kreeg hij hier negenhonderd negenenvijftig florijn gulden voor betaald.

Oorsprong

Hoewel onder de namen Perquin, Parquin, Perquyn, Perkin en Parkin in het archief van Breda nog veel is terug te vinden over Jean en zijn nageslacht, is zijn afkomst nog steeds onbekend. In diverse documenten staat hij vermeld onder de naam Jean Jansz. of Jansen. Mogelijk is de toevoeging aan zijn naam een verwijzing naar de naam van zijn vader. Ook ontbreken in Breda de gegevens over de plaats(en) en data van geboorten van de drie oudste kinderen.

Hoewel er naarstig naar gezocht is blijft de voorgeschiedenis van Johannes Perquin nog steeds onduidelijk. Zonder bronvermelding worden in genealogische tijdschriften van de geboorte van Johannes toch jaartallen genoemd tussen 1590 en 1605, waarschijnlijk zijn deze jaartallen schattingen. Ook van zijn vrouw Catharina Philipsd. Puppey zijn geen gegevens voor het jaar 1627 bekend.

Italië

Rond 1930, of mogelijk reeds daarvoor, is de gedachte ontstaan, dat de familie Perquin af zou stammen van het geslacht Porquin, een geldschietersfamilie in de 15e eeuw, van oorsprong met de naam Porchini, afkomstig uit Italië. Voor hun zakelijke activiteiten waren zij tot 1572 werkzaam te Valenciennes, Kortrijk, Brugge, Antwerpen en Zierikzee. Het ging hun voor de wind. De meest bekende afstammeling was een zekere Lowijs Porquin, die leefde van 1511 tot 1573. Hij vestigde zich tenslotte in Bergen op Zoom en stelde daar als "uiterste wille" een boekwerk samen waarin hij wijze raad gaf aan zijn nazaten met betrekking tot een christelijk leven. Zijn boek, verschenen omstreeks 1563, heeft bekendheid gekregen; het werd zelfs op sommige scholen als "leer-leesboek" gebruikt. Mevrouw Mirjam Greilsammer schreef hierover een scriptie, in 1989 uitgegeven door de Belgische uitgever Lannoo. Inzake de vele kinderen van Lowijs Porquin, staat daarin heel wat vermeld, zodat er over de genealogie Porquin nogal wat bekend is. In de 16e eeuw zijn de gebroeders Porquin door Karel V in de adelstand verheven. Cesar, een zoon van Lowys, trouwt met Agatha uit het adellijk geslacht Van Haemstede en bezat het slot Moermond op Schouwen-Duiveland.

Voor de veronderstelling, dat de naam Perquin zou zijn afgeleid van Porquin is geen enkel schriftelijk bewijs. Toen niet, en nu na lang zoeken nog niet, toch is de hypothese een hardnekkig leven gaan leiden. Men forceerde de geboortedatum van Jean Perquin naar 1603, ook wel 1605, zodat hij zou passen in het gezin van een zoon van Cesar Porquin, de enige Porquin die nazaten van die naam had. Maar nergens is er een verwijzing te vinden, waaruit onomstotelijk is af te leiden, dat iemand zijn geboortenaam Porquin in Perquin zag veranderen. Niettemin is, in het huidige boek van de familiestamboom, in diverse websites op internet en zelfs in publicaties in 1951 van het Bijblad van de Nederlandse Leeuw, de vermeende afstamming als de juiste aangegeven. Erkend moet worden dat, althans bij één van de samenstellers van de stamboom, die theorie niet meer wordt aangehangen.

Frankrijk

Het is opmerkelijk dat omstreeks 1600 de naam Perquin in Noord-Frankrijk voorkomt. Al in de 17e eeuw zijn in Noordoost-Frankrijk de namen Perquin, Pirquin, Pierquin en Parquin te vinden. Het onderzoek, naar de afkomst van de familie Perquin, richt zich daarom momenteel meer op die omgeving.

Diverse aanwijzingen zijn te vinden dat Jean Perquin uit Frankrijk afkomstig kan zijn; zijn voornaam Jean, de achternaam van zijn eerste vrouw Puppey (Pipay of Pepe), de naam van zoon Peron, die ondanks het bestaan van zijn broer Pieter later in de akten vaak ook Pieter of Peeter wordt genoemd en het dienstverband van Jean Perquin; zijn legeronderdeel kwam uit het "zuiden". Later, rond 1650, werd Jean's zoon Peron te Goirle in de wandeling "de Wael" genoemd. Sommigen menen voor de foutieve afstamming een bewijs te vinden, in het meesterteken van zilversmid Bernardus Perquin (Breda 1666 - 1734), kleinzoon van Jean Perquin, die namelijk een varkentje koos als meesterteken. Dit varkentje zou verwijzen naar het beestje, dat men kan vinden op de adelsakte van Karel V, 150 jaar eerder, daarin verwijst het diertje naar het Italiaanse woord porchini. Echter, dit element van bewijs is ook dubieus, want als men het meesterteken met een vergrootglas bekijkt ontwaart men iets, dat net zo goed een beertje kan voorstellen.

Met het doel de herkomst van de Franssprekende familie Perquin in Nederland vóór het jaar 1600 te achterhalen hebben de amateur-genealogen mevrouw L. Klaassen, de heer H. Perquin en de heer F. Buijs zich schriftelijk tot diverse genealogische verenigingen in België, Frankrijk en Luxemburg gewend. Uit de antwoorden, die zij van welwillenden ontvingen is af te leiden, dat de oorsprong van de Franse familie Perquin mogelijk te vinden is in de streek tussen Bouzonville en Thionville in het Franse département Moselle (57). Door het ontbreken van de oudere registers van de diverse parochies, van vóór 1650, kon evenwel de doop en het huwelijk van genoemde Jean Perquin (nog) niet gevonden worden. Wel bleek het mogelijk een voorlopige genealogie van de plaatselijke families op te stellen vanaf de jaren 1650 tot 1900.

De herkomst van Jean Perquin is in Wallonië niet gevonden. In dorpen ten Oosten van het Franse Thionville echter zijn zo'n 70 Perquins aangetroffen in de periode 1650-1850, maar er zijn daar geen doop-, trouw- en begraafboeken van voor 1650 behouden gebleven. Mogelijk kan onderzoek in de notariële archieven 1590-1650 uitkomst bieden.

Helaas is nog geen amateur-genealoog gevonden die ons zou kunnen helpen ook gebruik te maken van de oude akten van notarissen en schepenen. Niettemin wordt verondersteld dat juist dergelijke documenten in de departementale archieven het onderzoek tussen 1590 en 1650 zouden kunnen aanvullen. Het zou ons kunnen helpen het uiteindelijke doel te halen: de herkomst van Jean Perquin.